Hàn Quốc không nên đặt niềm tin mù quáng vào "phục hưng hạt nhân"

 Việc đặt kỳ vọng quá cao trong khi tranh chấp thương mại cơ bản vẫn chưa được giải quyết có thể đặt Hàn Quốc vào thế bất lợi trong các cuộc đàm phán cấp cao sắp tới.

 Tổng thống Yoon Suk-yeol đã trở về từ chuyến thăm Cộng hòa Séc vào Chủ nhật vừa qua, một chuyến đi được coi là nỗ lực nhằm quảng bá cho công nghệ điện hạt nhân của Hàn Quốc. Đầu tháng này, Cộng hòa Séc đã chọn Tổng công ty Điện lực và Năng lượng Hạt nhân Hàn Quốc (KHNP) là nhà thầu ưu tiên cho dự án nhà máy điện hạt nhân Dukovany. Về việc ký kết hợp đồng cuối cùng với chính quyền Séc, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cho biết, “Dù hiện tại chúng tôi không thể đưa ra cam kết 100%, nhưng phía Séc không có lựa chọn khả thi nào ngoài Hàn Quốc.”

 Tuy nhiên, do KHNP đã vượt qua các đối thủ cạnh tranh bằng cách đưa ra giá thầu thấp hơn, nên đã xuất hiện những lo ngại về lợi nhuận của dự án. Hơn nữa, tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ với Công ty Điện lực Westinghouse của Mỹ vẫn chưa được giải quyết, điều này có thể cản trở thỏa thuận.

 Trong buổi họp báo chung với Tổng thống Séc Petr Pavel vào thứ Năm, một phóng viên người Séc đã đặt câu hỏi cho Tổng thống Hàn Quốc về tranh chấp giữa KHNP và Westinghouse. Ông Yoon trả lời rằng Hàn Quốc và Mỹ “chia sẻ một sự đồng thuận rõ ràng về hợp tác năng lượng hạt nhân,” đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng vấn đề này “sẽ được giải quyết, giống như đã từng xảy ra với dự án nhà máy điện hạt nhân Barakah ở UAE.”

 Tuy nhiên, theo điều tra của Hankyoreh, tranh chấp giữa Westinghouse và KHNP vẫn chưa được giải quyết, và Westinghouse cho biết việc trọng tài quốc tế sẽ khó có thể đạt được kết luận trước cuối năm sau.

 Trong câu trả lời của mình, ông Yoon đã đề cập đến hợp đồng năm 2009 mà Tổng công ty Điện lực Hàn Quốc (KEPCO) đã ký kết cho dự án nhà máy điện hạt nhân Barakah, nhà máy hạt nhân đầu tiên của UAE. Một tranh chấp tương tự đã xảy ra với Westinghouse vào thời điểm đó, nhưng được giải quyết thông qua hợp đồng cung cấp các linh kiện chính cho KEPCO. Tuy nhiên, tình hình hiện tại đã khác. Trước đây, KEPCO và Westinghouse đã có thỏa thuận về việc xuất khẩu lò phản ứng hạt nhân của Hàn Quốc, nhưng không có thỏa thuận nào như vậy trước khi Hàn Quốc ký kết hợp đồng với Cộng hòa Séc.

 Hơn nữa, tuyên bố chung trong hội nghị thượng đỉnh Hàn - Mỹ vào tháng 4 năm 2023 đã sử dụng những ngôn từ chưa từng có về hợp tác hạt nhân: “Hai Tổng thống tái khẳng định rằng cả hai quốc gia cam kết tham gia hợp tác hạt nhân dân dụng toàn cầu phù hợp với Nghị định thư bổ sung của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), đồng thời tôn trọng các quy định kiểm soát xuất khẩu và quyền sở hữu trí tuệ của nhau.” Cụm từ về quyền sở hữu trí tuệ có nghĩa là Westinghouse có thể kêu gọi chính phủ Mỹ gây áp lực nhiều hơn đối với Hàn Quốc và KHNP.

 Chính phủ Séc đã yêu cầu các công ty địa phương phải tham gia ít nhất 60% vào việc xây dựng các lò phản ứng hạt nhân Dukovany. Các nhà phê bình cho rằng nếu Westinghouse giành được khoản bồi thường từ KHNP, Hàn Quốc sẽ không nhận được nhiều lợi ích về tài chính.

 Nếu các công ty Hàn Quốc đảm bảo được tính khả thi kinh tế trong việc xây dựng các nhà máy điện hạt nhân, điều đó sẽ mang lại lợi ích cho nền kinh tế Hàn Quốc, điều này không hẳn đúng với các công ty của Mỹ, Nhật Bản và các quốc gia lớn khác. Tuy nhiên, tuyên bố của Tổng thống Yoon về một "quan hệ đối tác hạt nhân kéo dài 100 năm" và lời kêu gọi hai bên “hợp lực để thành lập ‘Đội Hàn-Séc’ và thúc đẩy phục hưng hạt nhân” là quá mức.

 Việc đặt kỳ vọng quá cao trong khi tranh chấp thương mại cơ bản vẫn chưa được giải quyết có thể đặt chúng ta vào thế bất lợi trong các cuộc đàm phán cấp cao. Dù cuộc chiến ở Ukraine đã thuyết phục nhiều quốc gia lớn tiếp tục xây dựng các nhà máy điện hạt nhân, việc tuyên bố một “phục hưng hạt nhân” là một quan điểm lạc hậu. Đừng để chúng ta trở thành những tín đồ mù quáng của năng lượng hạt nhân và bị bỏ lại phía sau trong cuộc đua toàn cầu về năng lượng tái tạo.

* Nguồn :
https://english.hani.co.kr/arti/english_edition/english_editorials/1159357.html