Đôi dòng về tiểu thuyết "Tôi Đã Đến Thăm Cha" của nhà văn Shin Kyung-Sook

Sau khi người cha cao tuổi của cô bị thương do tai nạn, nhân vật chính – một người phụ nữ sống ở Seoul – quay trở về quê nhà tại Andong để chăm sóc ông. Qua những ngày tháng ở bên cha, cô dần khám phá lại cuộc đời thầm lặng và đầy hy sinh của ông – một người cha từng trải qua chiến tranh, nghèo đói, mất mát, và đã luôn sống vì người khác mà không bao giờ đòi hỏi điều gì cho bản thân. Câu chuyện được kể đan xen giữa hiện tại và những hồi ức, từ góc nhìn của người con gái và cả những người từng được người cha giúp đỡ. Qua đó, cuốn tiểu thuyết hé lộ sự đau thương mà cha cô đã âm thầm gánh chịu – không chỉ vì gia đình mình mà còn vì cả cộng đồng.

Lựa chọn hôm nay đưa tôi trở về một trong những điểm đến văn học yêu thích nhất – Hàn Quốc – để khám phá tác phẩm mới nhất của một cái tên quen thuộc. Lần này, chúng ta sẽ rời phố thị để về vùng quê, dành thời gian riêng tư với một người đàn ông già nua, người mà cuộc đời tưởng chừng như bình thường lại hóa ra hoàn toàn không như ta nghĩ. Như cô con gái sắp phát hiện, cha mẹ luôn có nhiều điều ẩn giấu hơn ta từng tưởng tượng...

Kyung-Sook Shin được biết đến nhiều nhất tại các nước nói tiếng Anh qua cuốn tiểu thuyết Please Look After Mother (Hãy Chăm Sóc Mẹ, bản dịch của Chi-Young Kim), kể về một gia đình đầy ân hận hồi tưởng về người mẹ đã khuất và những điều họ đã (hoặc chưa) làm cho bà. Dù không phải phần tiếp theo, I Went to See My Father (Tôi Đã Đến Thăm Cha, bản dịch của Anton Hur, bản đọc trước được cung cấp bởi Astra House) có thể được xem như một tác phẩm “bạn đồng hành”, khi lần này Shin tập trung vào hình tượng người cha – đại diện cho cả một thế hệ. Câu chuyện bắt đầu khi một người phụ nữ khoảng sáu mươi tuổi, là một nhà văn, trở về quê sau thời gian dài vắng mặt. 

Mẹ cô đang ở Seoul để khám bệnh, để lại người cha già sống một mình, nên cô quyết định ở lại chăm sóc ông một thời gian. 

Mối quan hệ giữa họ đã thay đổi theo thời gian, và Hon (hay Honnie, như cha cô gọi) bắt đầu tự hỏi liệu hình ảnh mà cô giữ về cha mình bao năm qua có đúng với thực tế hay không, và liệu cô có vô tâm, bỏ bê ông chăng. Trong gần ba trăm trang sách, trôi qua một cách chậm rãi, người con gái dần hiểu thêm về cuộc đời người cha qua những bức thư cô tìm thấy, những ký ức được nhìn lại dưới ánh sáng mới, và những câu chuyện từ những người khác. 

Ngay từ đầu truyện, cô viết: 

"Có những người sinh ra đã nhận được yêu thương, sự chú ý và hỗ trợ từ cha mẹ, sống trọn cuộc đời với mọi điều mình muốn và để lại tên tuổi bất tử. Rồi cũng có những người khác, như cha tôi, được sinh ra trong một ngôi nhà nông dân hoàn toàn bình thường, xa thị trấn J—, ở nơi hẻo lánh của Hàn Quốc, không được đi học, chỉ rời nhà để mưu sinh, sống một đời lặng lẽ trong bụi đất."

----------------------------

“Tôi Đã Đến Thăm Cha” có nhiều điểm tương đồng với “Hãy Chăm Sóc Mẹ” trong việc nhìn lại cuộc đời của một bậc phụ huynh, nhưng khác biệt nằm ở giọng điệu – lần này, tác phẩm ít bị giằng xé và trách móc hơn. Hon xem chuyến đi như một cơ hội để gần gũi hơn với cha mình, lấp đầy những khoảng trống trong ký ức, đồng thời tận hưởng thời gian trở về quê nhà. 

Từng mảnh nhỏ ghép lại, dần dần tạo nên một bức tranh đầy đủ hơn về người đàn ông già nua yếu đuối ấy – một con người từng sống một đời trọn vẹn. Tuy nhiên, cũng như cuốn tiểu thuyết trước, người con gái lại ngập trong cảm giác tội lỗi. 

Từ kỷ niệm xưa khi cô cố tình lờ đi cha mình khi hai người vô tình gặp nhau trên cầu, đến lúc cô nhận ra bản thân đã xa cách ông trong nhiều năm, cảm giác thất bại và hối tiếc dâng lên:

"Tôi còn có thể nói được gì về chính mình đây? Suốt mấy năm qua, tôi thậm chí còn chẳng gọi điện cho cha mẹ thường xuyên. Đặc biệt là cha. Họ cũng không thể đến gặp tôi; vì tôi không cho phép. 'Lúc khác gặp nhé, khi khác, để khi khác...' – tôi chỉ luôn nói thế. Tôi đã biết rồi. Rằng một ngày nào đó, tôi sẽ hối tiếc tất cả những khoảnh khắc mình không ở bên cha khi còn có thể."

Lần về quê hiện tại là cơ hội để bù đắp và cũng có thể là cơ hội cuối cùng để hiểu thêm về cha mình, trước khi quá muộn.

----------------------------

Giống nhiều tiểu thuyết Hàn Quốc khác, “Tôi Đã Đến Thăm Cha” cũng là cái cớ để nhắc lại những biến động đau thương của thế kỷ 20. Hon kể lại những “phiêu lưu” trong thời chiến của cha mình – từ nỗ lực trốn lính, tránh bị giết bởi cả du kích miền Bắc lẫn quân lính miền Nam, cho đến khi các con lớn lên, ông lại len lỏi trong những cuộc biểu tình ở Seoul, né hơi cay và đạn lạc, những điều hoàn toàn có thể đã kết thúc cuộc đời ông từ sớm. 

Khán giả yêu thích phim truyền hình hay tiểu thuyết Hàn Quốc thường mê mẩn sự hoài niệm đầy nước mắt, và Shin lần này cũng mang lại điều đó một cách trọn vẹn. Điều thú vị là tác phẩm mang hơi hướng tự truyện khá rõ ràng. Thị trấn J—, nơi Hon sinh ra, chính là Jeongeup – quê nhà của Shin. Cô con gái là con thứ tư trong sáu người con và là con gái lớn – giống y như tác giả. Khi nhân vật chính tiết lộ rằng tác phẩm đầu tay của mình mang tên Truyện ngụ ngôn mùa đông (tên thật của tác phẩm đầu tay của Shin), người đọc khó lòng phân biệt đâu là hư cấu, đâu là thực tế. Cảm giác này càng rõ hơn qua cách thể hiện – lối viết đôi khi không theo cấu trúc rõ ràng, như một chuỗi hồi ức và giai thoại hơn là một tiểu thuyết mạch lạc. Ví dụ, phần thứ tư trong năm phần của cuốn sách chỉ đơn giản là những câu chuyện kể về người cha qua lời bạn bè, người thân, tạm rời khỏi góc nhìn của Hon. 

Tất cả đều được thể hiện nhẹ nhàng, và chính những mảng tự truyện ấy giúp kéo người đọc lại gần hơn thay vì đẩy họ ra xa. Thành thật mà nói, tôi thích các tiểu thuyết như “Violets” hay “I’ll Be Right There” của Shin hơn là hai cuốn viết về cha mẹ, nhưng với những ai từng yêu thích “Hãy Chăm Sóc Mẹ”, thì sẽ có rất nhiều điều để trân trọng trong “Tôi Đã Đến Thăm Cha”. 

Đây là một tác phẩm sâu sắc, phản ánh cuộc đời của một người đàn ông từng trải qua những năm tháng hỗn loạn nhất trong lịch sử Hàn Quốc – và cũng là lời nhắc nhở nhẹ nhàng nhưng thiết tha rằng: người già, cha mẹ, ông bà – cũng từng có những cuộc đời phong phú của riêng họ, với những câu chuyện đáng để lắng nghe. Chúng ta chỉ cần dành thời gian – trước khi quá muộn…