TỰ DO TÀI CHÍNH LÀ GÌ? NGHỈ HƯU SỚM TẠI SAO KHÔNG?

I. Tự do tài chính là gì?

Về mặt khái niệm, tự do tài chính thực chất là trạng thái “đủ” về mặt tiền bạc, tài sản để phục vụ cho hoạt động sinh hoạt, giải trí, sở thích của mỗi người, đồng thời trạng thái này giúp bạn có thể đưa ra các quyết định mà không bị chi phối bởi tài chính. 

Nói một cách dễ hiểu, tự do tài chính là trạng thái rũ bỏ nỗi lo về tiền bạc. Bạn có thể sống một cuộc sống hoàn toàn thoải mái mà không có các gánh nặng về tài chính. Tự do tài chính không phụ thuộc vào công việc hay độ tuổi của bạn mà nó phụ thuộc vào năng lực tài chính và khả năng làm chủ tài chính. Nguyên tắc cốt lõi và cơ bản đầu tiên để đạt đến ngưỡng tự do tài chính là nguồn thu nhập phải lớn hơn khoản chi tiêu.

II. 7 cấp độ tự do tài chính

Hiện nay, tự do tài chính được chia thành 7 cấp độ như sau:

Cấp độ 1: Rõ ràng

Đây là cấp độ thấp nhất, yêu cầu bạn hiểu rõ về năng lực tài chính của bản thân mình. Cụ thể, bạn phải biết bản thân kiếm được bao nhiêu tiền, nợ bao nhiêu, chi tiêu bao nhiêu, mục tiêu tài chính đặt ra là gì,...

Cấp độ 2: Tự túc

Ở cấp độ này, bạn phải đảm bảo có đủ chi phí đáp ứng nhu cầu sinh hoạt cơ bản hàng ngày từ nguồn tài chính của bản thân, mà không cần đến bất kỳ sự hỗ trợ nào khác từ bên ngoài. Đây là giai đoạn bạn bắt đầu tự bước đi trên “đôi chân” của mình về mặt tiền bạc.

Cấp độ 3: Thoải mái

Thực tế cho thấy người kiếm được nhiều tiền chưa hẳn là người có thể tiết kiệm được tiền. Giai đoạn “Thoải mái” là trạng thái mà bạn đã tiết kiệm được một khoản nhất định để đề phòng những trước hợp khẩn cấp có thể xảy ra trong cuộc sống hoặc để dành cho những mục tiêu đầu tư ở tương lai.

Cấp độ 4: Ổn định

Để đạt đến cấp độ này, bạn phải tích lũy được một khoản tiền bằng 6 tháng sinh hoạt phí của mình. Đây là trạng thái tài chính cho phép bạn không bị lung lay trước những trường hợp bất ngờ có thể xảy ra.

Cấp độ 5: Linh hoạt

Nếu tiết kiệm được một khoản tiền bằng 2 năm sinh hoạt phí của mình thì bạn đã đạt đến cấp độ 5 của tự do tài chính. Số tiền này bao gồm cả tiền mặt, tiền tiết kiệm và các khoản đang đầu tư, miễn là chúng có thể sử dụng được khi cần. Một người đạt đến cấp độ 5 của tự do tài chính thì có thể nghỉ công việc nhàm chán của mình mà không cần quá băn khoăn, lo lắng.

Cấp độ 6: Độc lập tài chính

Đến cấp độ này, bạn cần phải thay đổi tư duy để thoát khỏi khuôn mẫu tài chính kiểu truyền thống. Cụ thể, phần lớn nguồn tài chính cần được dùng để đầu tư nhằm mang lại thu nhập thụ động ổn định. Lĩnh vực đầu tư được lựa chọn sao cho phù hợp nhất với nguồn tài chính của bạn.

Cấp độ 7: Của cải dồi dào

Nếu như ở cấp độ 6, bạn vẫn còn băn khoăn, cân nhắc về lĩnh vực cần đầu tư thì ở cấp độ 7 những lo lắng này không còn cần thiết nữa. Tài chính của bạn đã ở mức đảm bảo được một cuộc sống hoàn toàn thoải mái và các quyết định được đưa ra không còn bị ràng buộc bởi chuyện tiền bạc.

III. Nguyên tắc để đạt được tự do tài chính

Tăng nguồn thu nhập

Như đã đề cập ở đầu bài viết, nguyên tắc đầu tiên và cốt lõi của tự do tài chính là nguồn thu phải lớn hơn chi. Như vậy, bạn cần phải tập trung vào việc làm dồi dào thêm thu nhập của mình để đảm bảo được mức sống và không giới hạn các quyết định chi tiêu của bản thân. 

Để đạt được điều này, bạn cần chăm chỉ làm việc để nâng cao hiệu suất, nâng cao mức lương và đa dạng nguồn thu nhập của mình. Thay vì chỉ dựa vào thu nhập chủ động, bạn có thể mở rộng ra các nguồn thu nhập thụ động khác. 

Giảm nhu cầu vật chất

Nhu cầu về vật chất luôn chiếm một tỷ lệ lớn trong khoản chi tiêu của con người. Nếu kiểm soát và tối giản nh

u cầu vật chất về mức hợp lý, bạn sẽ gia tăng khoản tiền tích lũy từ đó rút ngắn khoảng cách đạt đến ngưỡng tự do tài chính. Ngược lại, nếu chi tiêu vào vật chất một cách lãng phí, đặc biệt là việc chạy theo các món đồ xa xỉ thì tài chính của bạn rất dễ rơi vào cảnh thâm hụt, thiếu thốn. Do đó, người muốn đạt tự do tài chính cần có cái nhìn đúng đắn trong việc xác định nhu cầu vật chất của mình.

Quy tắc 4%

Nói một cách dễ hiểu, quy tắc 4% khuyến khích mỗi người nên trích tối đa 4% mỗi năm trên tổng số tiền mình có để chi tiêu. Tuy nhiên, nhược điểm của nguyên tắc này là bị phụ thuộc vào tình hình lạm phát. Do đó, thay vì để tiền nhàn rỗi, mất giá và rút 4% mỗi năm phục vụ chi tiêu, bạn nên dùng số tiền mình đó để đầu tư với mức lãi suất trên 4%/năm. Như vậy khi áp dụng nguyên tắc 4%, tổng số tài sản của bạn vẫn luôn được bảo toàn.

Tích lũy tiền bạc

Tích lũy tiền bạc là yếu tố quan trọng bậc nhất trong hành trình đi đến ngưỡng tự do tài chính. Chỉ khi có khoản tích lũy đủ lớn bạn mới đương đầu được với những tình huống khẩn cấp có thể xảy ra hoặc đảm bảo chi tiêu khi không làm việc trong một thời gian dài. Bên cạnh đó, tích lũy và tiết kiệm thể hiện khả năng làm chủ tài chính của bạn. Nếu không tích lũy thì không bao giờ đạt được sự tự do về tiền bạc.

Để đạt được tự do tài chính, bạn có thể tham khảo 9 bước như sau:

Bước 1: Hiểu vị thế tài chính của bản thân

Để đạt được tự do tài chính, trước hết bạn cần hiểu rõ vị thế của mình trên bản đồ kinh tế cá nhân. Đây là bước đi đầu tiên nhưng vô cùng quan trọng. Bạn phải nắm rõ nhu cầu chi tiêu, thu nhập cũng như các nguồn vay để hoạch định ra được con đường tài chính phù hợp với mình.

Bước 2: Lập ra mục tiêu cho bản thân

Mục tiêu chính là kim chỉ nam cho toàn bộ hành trình đi đến tự do tài chính của bạn. Các mục tiêu được đặt ra phải có tính cụ thể, rõ ràng, phù hợp và đo lường được. Bạn có thể tham khảo phương pháp SMART, đây là công cụ hỗ trợ đắc lực trong việc xác định mục tiêu.

Bước 3: Theo dõi chi tiêu

Trong hành trình đi đến tự do tài chính, bạn phải có trách nhiệm với đồng tiền mà mình sở hữu. Điều này được thực hiện thông qua việc lập ngân sách, ghi chép, theo dõi các khoản thu, chi và tổng kết vào mỗi cuối tháng. Dựa vào đó bạn sẽ nhận ra được những khoản chi nào là không cần thiết và có thể cắt giảm, từ đó cân bằng hơn tài chính hàng tháng của mình.

Bước 4: Trả tiền cho bản thân đầu tiên

Trả tiền cho bản thân có nghĩa là bạn sẽ trích ra một khoản nhất định để lập quỹ dự phòng cho những tình huống bất ngờ có thể xảy ra với chính mình. Điều này cần được triển khai trước khi bạn thực hiện các hoạt động chi tiêu khác, nhờ vậy bạn có thể hạn chế tình trạng “vung tay quá trán” tiêu hết toàn bộ số tiền mình có.

Bước 5: Chi tiêu ít hơn một cách có lý trí

Có nhiều quan niệm cho rằng, sống tiết kiệm đồng nghĩa với sống tằn tiện, cực khổ. Tuy nhiên suy nghĩ này hoàn toàn sai lầm. Trong thực tế có nhiều khoản chi tiêu bạn có thể tối giản mà không làm thay đổi chất lượng cuộc sống của mình. Ví dụ: nấu ăn tại nhà thay cho việc ăn ở nhà hàng, sử dụng đồ có chất lượng cao và lâu bền thay vì liên tục mua các sản phẩm chất lượng thấp, thời hạn dùng ngắn,... Nhờ những nhận thức này, bạn có thể cắt giảm nhu cầu chi tiêu và tăng lượng tài chính tích lũy.

Bước 6: Trả các khoản nợ

Việc thanh toán các khoản nợ không chỉ giúp bạn tạo nên một lịch sử tín dụng tốt mà còn là cơ sở cho việc tạo ra dòng tiền dồi dào hơn trong tương lai. Bạn có thể lựa chọn phương thức thanh toán nợ từ khoản nhỏ đến khoản lớn hoặc bắt đầu từ khoản có lãi suất cao nhất.

Bước 7: Luôn giữ suy nghĩ cầu tiến trong sự nghiệp

Sự thăng tiến trong công việc chính là con đường giúp cải thiện nguồn thu nhập. Vì vậy bạn cần giữ cho mình một ý chí cầu tiến, sự chăm chỉ, miệt mài để hướng đến những nấc thang cao hơn trong sự nghiệp của mình.

Bước 8: Tạo thêm nguồn thu nhập

Việc đa dạng nguồn thu nhập không chỉ giúp bạn gia tăng tài chính mà còn làm giảm rủi ro khi phụ thuộc vào một nguồn thu nhất định. Các chuyên gia khuyến khích rằng, bạn nên có ít nhất 5 nguồn thu nhập khác nhau nếu muốn tự do tài chính. Đây có thể là nguồn thu nhập chủ động hoặc thụ động. 

Thu nhập chủ động là số tiền bạn làm ra dựa trên sức lao động ở thời gian thực. Nguồn thu nhập này bị hạn chế bởi mỗi người đều có quỹ thời gian 24 giờ/ngày giống nhau. Mặt khác, thu nhập thụ động là khi bạn chỉ thực hiện công việc đó 1 lần nhưng số tiền thu vào vẫn tiếp tục vận động trong tài khoản. Hiện nay, có một số công việc tạo ra nguồn thu nhập thụ động phổ biến như: làm youtube, tiktok, bán tài liệu online,...

Bước 9: Đầu tư

Đầu tư là bước không thể thiếu trong quá trình đi đến tự do tài chính. Việc đầu tư giúp bạn gia tăng nguồn thu nhập một cách nhanh chóng. Quá trình đầu tư hiệu quả sẽ khiến cho thu nhập của bạn tốt dần qua từng năm, đặc biệt là khi bạn biết tận dụng sức mạnh của “lãi kép” trong đầu tư.

Hy vọng rằng bài chia sẻ của Kim Chi Nha đã giúp bạn có cái nhìn rõ nét hơn về xu hướng tự do tài chính đang phổ biến hiện nay. Đây là hành trình mà không phải ai cũng dễ dàng đạt được, do đó bạn cần thấu hiểu bản chất, nắm rõ các nguyên lý và cách đạt đến tự do tài chính để vạch ra cho mình kế hoạch phù hợp nhất.