Chân sưng và đau khi đi du lịch dài ngày? Cách phòng và nhận biết hội chứng ghế hạng phổ thông

Nếu bỏ qua triệu chứng, có thể tiến triển thành thuyên tắc phổi… Nguy cơ tử vong cao

Trong kỳ nghỉ lễ, lượng khách đi du lịch nước ngoài tăng cao, đồng nghĩa với nguy cơ mắc “hội chứng hạng ghế phổ thông” (tức huyết khối tĩnh mạch sâu và thuyên tắc phổi) do di chuyển trong thời gian dài cũng gia tăng. Nguyên nhân chủ yếu là phải ngồi cùng một tư thế trong không gian hẹp trong thời gian dài. Đặc biệt, phụ nữ mang thai, người cao tuổi, người béo phì, người mắc bệnh tim mạch… là nhóm có nguy cơ cao, cần hết sức chú ý.

Theo Cơ quan Kiểm soát và Phòng ngừa Bệnh tật Hàn Quốc (KCDC) ngày 13/8, huyết khối tĩnh mạch sâu là tình trạng hình thành cục máu đông (huyết khối) tại các tĩnh mạch sâu ở chân, làm cản trở dòng máu lưu thông. Khi cơ thể ít vận động, máu bị ứ đọng, đặc biệt là ở tĩnh mạch bắp chân hoặc đùi, tốc độ tuần hoàn giảm, tạo điều kiện hình thành huyết khối. Nếu huyết khối rời ra và tắc các mạch máu phổi sẽ dẫn đến thuyên tắc phổi, gây khó thở, đau ngực, ngất xỉu… là tình trạng cấp cứu, thậm chí có thể dẫn đến tử vong.

Khi không vận động trong thời gian dài, tốc độ lưu thông máu ở tĩnh mạch chi dưới giảm, máu ứ đọng ở bắp chân và đùi, thúc đẩy quá trình đông máu. Áp suất thấp và môi trường khô trên máy bay, cùng tình trạng mất nước, càng làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối. Nghiên cứu thực tế cũng cho thấy, trong vòng 4 tuần sau chuyến bay dài, nguy cơ mắc huyết khối tĩnh mạch sâu tăng gấp 2–4 lần so với bình thường.

1. Triệu chứng chính gồm sưng, đau, tê ở chân. Đặc biệt, nếu nâng mắt cá chân lên mà bắp chân đau nhiều hoặc tĩnh mạch chân nổi lên, cần cảnh giác. Da đổi màu đỏ hoặc xanh cũng là dấu hiệu đáng chú ý. Hầu hết triệu chứng xuất hiện nhẹ, nhưng nếu xem thường và bỏ qua, bệnh có thể tiến triển nặng. Khi chuyển sang thuyên tắc phổi, người bệnh sẽ đột ngột khó thở, cảm thấy nặng ngực, đau ngực, chóng mặt… đây là tình trạng cấp cứu cần được điều trị ngay lập tức.

2.Nhóm nguy cơ cao bao gồm: phụ nữ mang thai, người cao tuổi trên 65, người béo phì, người mắc bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực, người mắc bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường, rối loạn mỡ máu, người hút thuốc, người vừa trải qua phẫu thuật hoặc gãy xương trong 3 tháng gần đây dẫn đến hạn chế vận động, người sử dụng thuốc tránh thai đường uống, người đang điều trị bằng hormone nữ. Những người có tiền sử gia đình hoặc đã từng mắc huyết khối tĩnh mạch sâu cũng có nguy cơ tái phát cao.

3.Cách phòng ngừa chính là giữ cho máu không bị ứ đọng bằng cách vận động thường xuyên. Ít nhất mỗi 1–2 giờ, nên đứng dậy đi lại trong lối đi của máy bay, đồng thời khi ngồi cũng nên thường xuyên duỗi chân, cổ chân, ngón chân. Các động tác đơn giản như kéo mũi bàn chân về phía cơ thể rồi duỗi ra, xoay cổ chân theo vòng tròn, nhón gót lên hạ xuống… đều có tác dụng tốt.

Uống đủ nước cũng rất quan trọng. Môi trường máy bay có độ ẩm dưới 20%, rất khô, dễ dẫn đến mất nước, vì vậy cần uống nước thường xuyên. Cà phê và rượu làm tăng bài tiết nước tiểu, gây mất nước nhiều hơn, nên tránh khi đi chuyến bay dài.

Việc đeo tất y tế hỗ trợ tuần hoàn máu ở chân cũng được chứng minh hiệu quả trong phòng ngừa. Những người có giãn tĩnh mạch, phụ nữ mang thai hoặc có tiền sử huyết khối nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi khởi hành. Trang phục nên rộng rãi, thoải mái, tránh quần áo quá chật ở eo hoặc đùi. Giày dép nên dễ tháo ra, mang vào.

Đại diện KCDC khuyến cáo: “Trong khi đi du lịch, cần vừa thích nghi với môi trường vừa duy trì sức khỏe. Đặc biệt khi lái xe hoặc đi máy bay dài, hãy nghỉ ngơi định kỳ, tập các bài giãn cơ hoặc vận động nhẹ, và ngay cả khi ngồi cũng nên thường xuyên cử động chân để tăng tuần hoàn máu. Đừng quên uống nước thường xuyên để tránh mất nước.”

Theo Naver - Biên tập Kim Chi Nha