Khi Tuổi Thơ Cầm Nhầm Một Quả Bom: Nỗi Im Lặng Lạnh Người Trong “산행 Cuộc Leo Núi”

Trẻ con thì phải được chơi đùa, nhưng trên tay chúng lại là một quả bom chưa nổ.” Câu nói ấy không nằm trong phim, nhưng chính là cảm giác đọng lại sau khi rời khỏi màn hình đen đầy dư âm của <산행> (Cuộc Leo Núi) một phim ngắn chỉ 22 phút nhưng âm vang như một quả mìn găm vào tâm trí. 

Trong một nền điện ảnh ngập tràn những câu chuyện lớn, <산행> chọn một mẩu chuyện rất nhỏ: hai đứa trẻ, một buổi leo núi, và một quả vật thể trôi sông. Không có cao trào, không có cú twist, không có tiếng nổ. Nhưng thứ bám dai dẳng là cảm giác bất an kéo dài, thầm lặng và chân thật đến nghẹt thở như thể chính ta đang bước vào vùng cấm với một trái tim không vững. 

Phim mở ra giữa một làng nhỏ vùng biên giới, nơi âm thanh của pháo kích từ xa là thứ nhạc nền quen thuộc. Trận mưa vừa dứt, đất ẩm, nước dâng, và hai đứa trẻ một trai một gái tay cầm rổ, lội ngược dòng để hái lượm thứ gì đó. Không rõ là thức ăn hay đơn giản chỉ là trò chơi. Nhưng sự ngây thơ ấy bị bao vây bởi những mảnh ký ức sứt mẻ của một nơi vẫn chưa bao giờ thật sự hết chiến tranh. 

Nơi ký ức bị gài mìn 

Điều khiến <산행> vượt xa một phim ngắn đơn thuần nằm ở chỗ: phim không kể chuyện theo tuyến tính, mà như đang mở từng tầng lớp ký ức. Một ông lão cụt tay. Một người cha đi tìm con. Một chú chó thất lạc. Những mảnh đời không được giải thích nhưng khiến người xem tự buộc phải ghép thành một nỗi sợ. 

Tôi từng nghe người ta nói về “hậu chấn tâm lý địa lý” khi vùng đất vốn không còn tiếng súng, nhưng chưa bao giờ hết là chiến trường trong tâm trí người dân. Và <산행> là hiện thân của điều đó. Không có quả bom nào phát nổ trong phim. Nhưng cũng không ai dám chắc nó sẽ không nổ. Mọi thứ trong phim như đang "chưa nổ", "sắp nổ" từ cảm xúc cho tới số phận. 

Đứa trẻ nhặt được quả bom và chúng ta nhặt được gì từ phim? 

Đỉnh điểm của phim là khoảnh khắc đứa trẻ cúi xuống dòng nước và nhặt lên một vật thể hình tròn vừa giống quả bóng, vừa giống một quả mìn. Người xem như muốn hét lên "Đừng!" nhưng chẳng thể làm gì được. 

Không có máu me. Không có cảnh chết chóc. Nhưng trái tim như bị bóp nghẹt vì một giả định không ai dám xác nhận. Đó có phải là một cảnh hồi tưởng? Phải chăng tất cả đã xảy ra rồi, và người cha trong phim chỉ đang sống lại ký ức cuối cùng về những đứa con đã không thể trở về? Hay đó là hiện tại và số phận chưa rõ ràng vẫn treo lơ lửng như sợi chỉ giữa hai miền Nam Bắc? 

Chính sự không chắc chắn này làm nên giá trị lớn nhất của <산행>. Phim không cố trả lời, mà bắt ta phải sống cùng sự lo âu ấy, như chính người dân vùng biên sống cùng bom mìn trong đất, cùng những âm thanh pháo kích rơi không rõ từ đâu. 

Cái kết không nổ, nhưng thừa sức phá tung sự thờ ơ 

<산행> không cần kết thúc bi thảm để tạo ấn tượng. Nó chỉ cần để lại một câu hỏi chưa có lời giải, và người xem ra về với dư âm: "Vẫn còn những đứa trẻ đang nhặt bom, còn chúng ta thì đang làm gì?" Ở ngoài phim, hàng năm vẫn có những vụ việc: lính biên phòng bị cụt chân vì mìn. Trẻ nhỏ thương vong vì lỡ chơi gần khu vực cấm. 

Những câu chuyện ấy trôi qua nhanh chóng như bản tin thời tiết, nhưng <산행> khiến chúng trở nên nặng nề bằng cách không hét lên, mà thì thầm. 

Và rồi, ai sẽ kể câu chuyện của những đứa trẻ không còn? 

Có thể, chính điện ảnh sẽ làm điều đó. Và <산행> đã làm rất tốt. Không chỉ như một phim ngắn, mà như một ký ức không được phép bị chôn vùi. 

🎥 Nếu bạn từng nghĩ phim ngắn chỉ để "xem cho biết", hãy thử <산행>. Không dài, không nổ, nhưng có thể để lại dư chấn dài hơn bất kỳ tiếng pháo nào.