Chợ truyền thống 100 năm hồi sinh ngoạn mục nhờ hơi thở đa văn hóa

Từng rơi vào cảnh đìu hiu, chợ Balan Manse – khu chợ truyền thống gần tròn một thế kỷ tại Hwaseong-si (tỉnh Gyeonggi) – nay bất ngờ trở thành “điểm nóng ẩm thực đa quốc gia”, thu hút dòng người đông đúc từ khắp nơi trên thế giới. Sự hồi sinh của khu chợ không đến từ một chiến lược phát triển hạ tầng quy mô lớn, mà từ một yếu tố ít ai ngờ tới: sự hội nhập của cộng đồng lao động nhập cư.

Từ chợ sắp “chết” đến chốn gặp gỡ đa sắc tộc

Chỉ cách đây một thập kỷ, chợ Balan Manse cũng chung số phận với hàng trăm chợ truyền thống khác trên khắp Hàn Quốc – dần lùi vào ký ức giữa làn sóng hiện đại hóa và siêu thị hóa. Thế nhưng, khi Khu công nghiệp Hwaseong bắt đầu thu hút lượng lớn lao động nhập cư, diện mạo của khu chợ cũng đổi thay theo.

Khi ánh đèn rực rỡ bật sáng, chợ Balan Manse bỗng hóa thành phiên chợ toàn cầu. Từ nhà hàng Myanmar phát nhạc Rosé, đến bàn ăn rộn ràng tiếng nói tiếng cười bằng tiếng Việt, Indonesia, Thái hay Nepal – mọi không gian đều như đang kể một câu chuyện hội nhập sôi động và tự nhiên.

Ẩm thực – ngôn ngữ chung của mọi nền văn hóa

Không cần biển hiệu lớn hay quảng bá rầm rộ, ẩm thực chính là cầu nối hữu hiệu nhất. Những hàng quán mang đậm hương vị quê hương – từ món cà ri Myanmar, mì soto Ayam Indonesia đến bún bò Việt – chính là chất xúc tác níu chân khách ghé chợ.

Hiệp hội Thương nhân chợ Balan Manse cho biết: “Vào cuối tuần và ngày lễ, hơn 80% khách ghé chợ là người nước ngoài. Hiện tại, có người từ hơn 18 quốc gia đến đây mỗi ngày, biến nơi này thành điểm tụ hội giao lưu văn hóa.”

Không chỉ là nơi mua bán, chợ đã trở thành không gian cộng đồng – nơi người nhập cư tìm thấy phần nào cảm giác quê nhà.

Câu chuyện của Balan Manse – mô hình cho sự tái sinh nông thôn Hàn Quốc?

Trong bối cảnh Hàn Quốc đối diện với khủng hoảng nhân khẩu học trầm trọng, đặc biệt là ở các địa phương nhỏ – khi tỷ lệ sinh thấp, dân số già hóa và đô thị hóa hút người trẻ về thành phố lớn – sự hồi sinh của chợ Balan Manse là một ví dụ quý giá về cách cộng đồng đa văn hóa có thể góp phần làm “sống lại” những vùng đất đang ngủ quên.

Từ việc cung cấp lực lượng lao động cho khu công nghiệp, người nước ngoài còn tạo ra nhu cầu dịch vụ mới, hình thành thị trường tiêu dùng mới, đồng thời mang đến luồng văn hóa tươi mới cho không gian cũ kỹ.

Xã hội đa văn hóa không còn là tương lai – mà là hiện tại đang diễn ra

Theo số liệu công bố, đến cuối năm 2024, số lượng người nước ngoài cư trú tại Hàn Quốc đạt gần 2,66 triệu người, chiếm hơn 5% dân số toàn quốc – mức cao nhất từ trước đến nay. Trong đó, số lượng gia đình đa văn hóa lên đến 416.000 hộ, với hơn 1,19 triệu người là thành viên trực tiếp.

Đáng chú ý, số lượng trẻ em trong các gia đình đa văn hóa đã vượt ngưỡng 310.000 – chiếm 4,1% tổng số trẻ vị thành niên, cho thấy lực lượng kế thừa văn hóa đa dạng đang ngày càng rõ nét trong cơ cấu dân số.

Nhà nghiên cứu Jeong So-yoon (Viện Hành chính Công Hàn Quốc) nhận định: “Sự hiện diện của cộng đồng nước ngoài không còn là yếu tố bên lề, mà ngày càng có vai trò quan trọng trong tái thiết cộng đồng địa phương và duy trì năng lực xã hội – kinh tế ở vùng thưa dân.”

Câu chuyện của Balan Manse không chỉ đơn thuần là câu chuyện một khu chợ sống lại. Nó đặt ra một câu hỏi lớn hơn: liệu đã đến lúc Hàn Quốc cần nhìn nhận lại cách phát triển cộng đồng từ góc nhìn đa văn hóa, thay vì chỉ loay hoay với mô hình hồi sinh nông thôn truyền thống?

Khi mỗi góc chợ trở thành sân khấu văn hóa sống động, khi mỗi món ăn là biểu tượng hội nhập, và khi mỗi nụ cười khách ghé chợ là một phần của cộng đồng mới – thì hồi sinh không còn là một chiến lược trên giấy, mà là dòng chảy đời sống thật sự.