Chế độ ăn uống của các vua thời Joseon sẽ như thế nào?

Ẩm thực cung đình dưới triều đại Joseon không chỉ đơn thuần là những bữa ăn xa hoa mà còn mang ý nghĩa quan trọng đối với sự vận hành của triều đình. Mọi món ăn được dâng lên nhà vua đều phải đảm bảo chất lượng cao nhất, không chỉ để duy trì sức khỏe mà còn phản ánh sự ổn định của vương triều.

Các vị vua Joseon thường dùng năm bữa ăn mỗi ngày, trong đó hai bữa chính vào khoảng 10 giờ sáng và 5 giờ chiều. Xen kẽ là ba bữa phụ với các món ăn nhẹ, giúp duy trì thể lực cũng như đảm bảo dinh dưỡng cần thiết. Mỗi món ăn được chuẩn bị kỹ lưỡng, từ khâu lựa chọn nguyên liệu cho đến cách chế biến, đều phải đạt tiêu chuẩn hoàng gia.

Thành phần trong bữa ăn hoàng gia

Một bữa ăn tiêu chuẩn của vua Joseon bao gồm:

• Cơm và canh: Là hai món ăn không thể thiếu trong mọi bữa ăn, được chế biến từ các loại gạo thượng hạng.
• Kimchi và gia vị đi kèm: Để kích thích vị giác, các loại kimchi và gia vị như tương miso, xì dầu và dưa muối luôn có mặt trên bàn ăn.
• Các món mặn: Gồm thịt, cá nướng, hấp, các món kho, rau củ và hải sản, được chế biến theo nhiều cách khác nhau nhằm tạo sự đa dạng.

Vào thời kỳ của vua Gojong và Sunjong, bàn ăn hoàng gia thường có đến 12 món, trong khi các triều đại trước đó, số lượng món ăn chỉ khoảng 7 món.

Ngoài hai bữa chính, vua còn dùng các bữa nhẹ vào sáng sớm, buổi trưa và trước khi đi ngủ. Những bữa này thường bao gồm cháo, mì hoặc một số món ăn đơn giản, giúp dễ tiêu hóa và bổ sung năng lượng. Thực đơn có thể thay đổi theo sức khỏe và sở thích của từng vị vua. Ví dụ:

• Vua Sejong thích ăn các món thịt.
• Vua Yeongjo thiên về chế độ ăn chay, hạn chế thịt.
• Vua Yeonsangun lại đặc biệt ưa thích các món thịt sống.

Hệ thống bếp cung đình Joseon

Việc chuẩn bị bữa ăn cho nhà vua là trách nhiệm của Saongwon (사옹원), một cơ quan chuyên phụ trách ẩm thực trong cung đình. Dưới Saongwon có nhiều bộ phận chuyên biệt, bao gồm:

• Sojubang (소주방): Chuyên nấu các món ăn hàng ngày.
• Suragan (수라간): Đảm nhận việc sắp xếp, bày biện món ăn theo nghi thức cung đình.
• Saenggwabang (생과방): Chuyên làm các món tráng miệng và món ăn đặc biệt như cháo, bánh ngọt.

Đầu bếp hoàng gia, hay còn gọi là "Suksu", phần lớn là nam giới. Trong khi đó, phụ nữ chủ yếu làm các công việc hỗ trợ như rửa thực phẩm, chuẩn bị nguyên liệu.

Bên cạnh đó, hoàng cung còn có hệ thống lưu trữ thực phẩm rất bài bản. Các loại tương, muối, mắm, cùng nhiều nguyên liệu quý hiếm đều được bảo quản trong các kho riêng biệt, đảm bảo hương vị món ăn luôn đạt tiêu chuẩn cao nhất.

Ẩm thực hoàng gia và ý nghĩa chính trị

Bàn ăn của vua Joseon không chỉ phản ánh khẩu vị cá nhân mà còn là biểu tượng của quyền lực và mối quan hệ giữa nhà vua với triều thần. Trong nhiều trường hợp, vua ban phát nguyên liệu quý hiếm như nhân sâm, thịt hoặc rượu cho các quan đại thần để thể hiện sự tin tưởng.

Ngoài ra, trong các dịp đặc biệt như lễ tế tổ tiên tại Jongmyo (đền thờ hoàng gia), món ăn được chế biến theo quy chuẩn nghiêm ngặt. Một số món thịt sống được sử dụng để bày tỏ sự tôn kính đối với tổ tiên.

Khi có các sự kiện trọng đại trong hoàng cung hoặc những chuyến vi hành của vua, thực phẩm cũng được phân phát cho dân chúng như một cách thể hiện lòng nhân từ.

Ẩm thực cung đình Joseon không chỉ là một phần trong đời sống hoàng gia mà còn phản ánh sự vận hành của cả triều đại. Từ chế độ ăn uống hàng ngày cho đến các nghi thức ẩm thực trong các sự kiện quan trọng, tất cả đều góp phần thể hiện sự uy nghiêm và quyền lực của nhà vua. Đây không chỉ đơn thuần là những bữa ăn xa hoa mà còn là một phần không thể thiếu trong hệ thống chính trị và văn hóa của triều đại Joseon.