Đằng sau mái tóc “siêu khổng lồ” của phụ nữ Joseon

Nếu bạn từng xem những bộ phim cổ trang Hàn Quốc và thấy các cung tần mỹ nữ hay quý tộc với mái tóc búi siêu khổng lồ, chắc hẳn đã từng thắc mắc: “Ủa, tóc thật đó hả?”, “Gội sao cho nổi?”, hay thậm chí “Ngủ thế nào mà không bị… lệch cổ?”. Đừng lo, bạn không đơn độc đâu – câu chuyện đằng sau những mái tóc hoành tráng ấy thực sự là một nét văn hóa thú vị của thời Joseon, và cũng là nơi sản sinh ra những... “stylist thời phong kiến” – gọi là Gachejang.

Gache – kiểu tóc hay công trình kiến trúc?

Thời Joseon, phụ nữ không chỉ thể hiện sự đoan trang qua cách đi đứng, nói năng, mà kiểu tóc cũng là thước đo đẳng cấp. Và nếu tóc càng dày, búi càng cao, phụ kiện càng rực rỡ thì càng thể hiện địa vị và sự chỉn chu. Đó chính là lý do tại sao Gache – bộ tóc giả khổng lồ – trở thành món đồ thời trang “hot trend” của giới quý tộc và cả phụ nữ thường dân.

Gache không đơn thuần là tóc nối, mà là cả một “khối nghệ thuật” được chải chuốt công phu. Đến mức có thời điểm, gache to đến độ phụ nữ phải nghiêng đầu để giữ thăng bằng, và có người... gãy cổ thật sự vì quá nặng – không đùa đâu nhé, sách sử có ghi hẳn hoi!

Stylist của triều đình: Gachejang – nghệ nhân của những mái tóc vĩ đại

Người đứng sau những “công trình mái đầu” ấy chính là Gachejang – một dạng chuyên gia tạo mẫu tóc cổ đại, vừa là nhà tạo hình, nhà hóa mỹ phẩm, vừa là bậc thầy về cấu trúc tóc.

Để làm ra một bộ gache chuẩn chỉnh, Gachejang phải trải qua hàng loạt công đoạn tinh xảo: từ tẩy, nhuộm, chải, uốn, tết tóc đến tạo dáng theo từng thời đại. Thú vị là phần lớn tóc làm gache được lấy từ... tóc thật của nam giới, thường là tù nhân hoặc tu sĩ – một cách tái chế vừa thực tế vừa... hơi rùng rợn nếu bạn tưởng tượng quá kỹ!

Mỗi chiếc gache phải được nhuộm đen tuyền, tạo độ bóng mượt như mây mùa hạ, rồi uốn thành những kiểu dáng đặc trưng – lúc thì lệch sang một bên như “gió thổi tóc bay”, lúc thì đối xứng như vầng trăng đôi. Cũng giống như hiện nay có kiểu tóc cô dâu, tóc tiệc, tóc dạ hội – ngày xưa cũng có Gache dùng trong lễ cưới (Geodumi), dùng trong đại lễ hoàng cung (Daesu), hoặc chỉ đeo phần nhỏ để “hack volume” nhẹ nhàng.

Khi thời trang đi quá xa và luật pháp phải can thiệp

Nhưng đời mà – cái gì đẹp quá mức cũng dễ gây hệ lụy. Vì quá mê gache, không ít gia đình bán cả gia sản chỉ để mua tóc giả cho con dâu đi cưới, hoặc có nhà cưới xong rồi mới ngồi... cãi nhau vì không đủ tiền mua gache nên không dám đưa nàng dâu ra mắt cha mẹ chồng!

Thậm chí, vào thời vua Yeongjo và Jeongjo, triều đình phải ra hẳn “lệnh cấm gache”, cấm phụ nữ dùng tóc giả phô trương quá độ. Nhưng lệnh thì ban ra, còn chị em thì vẫn… mê đẹp, khiến pháp luật đành bất lực. Đến mức có thời người ta còn giả danh quan viên đi thu phạt tiền gache – lừa đảo kiểu “phạt tóc” thời Joseon đấy!

Mãi đến thời vua Sunjo, khi xã hội thay đổi, trào lưu gache mới dần lụi tàn và biến mất – nhường chỗ cho những kiểu tóc nhẹ nhàng và thanh thoát hơn.

Tóc giả – không chỉ là phụ kiện, mà là câu chuyện văn hóa

Gache ngày nay có thể chỉ còn thấy trong viện bảo tàng hay phim cổ trang, nhưng nó vẫn là một minh chứng sống động cho lịch sử thẩm mỹ, phân tầng xã hội và vai trò của phụ nữ thời xưa. Nó cho thấy rằng dù ở thời đại nào, nhu cầu làm đẹp luôn tồn tại, chỉ là... mỗi thời một kiểu và một “độ nặng” khác nhau.

Và nếu có ai bảo bạn “tóc không làm nên người”, thì cứ thử đội gache rồi cúi đầu chào một cái… bạn sẽ hiểu ngay tóc cũng đủ làm nên cả một... cơn đau cổ!