Hàn Quốc đối mặt “cú sốc thuế quan” tại Việt Nam

Hàn Quốc đang đối mặt với cú sốc thuế quan khi các sản phẩm sản xuất tại Việt Nam bị Mỹ áp mức thuế lên tới 46%, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các tập đoàn lớn như Samsung, LG và Hyundai. Diễn biến này không chỉ làm rung chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu của Hàn Quốc mà còn đặt Việt Nam vào tình thế bị giảm vai trò trong mạng lưới sản xuất quốc tế.

Việt Nam – Mắt xích chiến lược của Hàn Quốc đang chịu “cơn bão” 46% thuế quan

Việt Nam từ lâu đã trở thành mắt xích chiến lược trong chuỗi sản xuất toàn cầu của các tập đoàn Hàn Quốc. Những cái tên như Samsung, LG hay Hyundai đều chọn Việt Nam là nơi đặt nhà máy sản xuất với quy mô lớn nhằm tận dụng nguồn lao động dồi dào, chi phí cạnh tranh và vị trí địa lý thuận lợi để xuất khẩu sang thị trường Bắc Mỹ và châu Âu. Tuy nhiên, tình hình đã thay đổi đáng kể khi Mỹ công bố mức thuế quan đối ứng mới, trong đó sản phẩm sản xuất từ Việt Nam – đặc biệt là thiết bị điện tử – bị áp mức thuế cao tới 46%. Đây được xem là một cú sốc lớn đối với các doanh nghiệp Hàn Quốc, vốn đang phụ thuộc đáng kể vào nền tảng sản xuất tại Việt Nam.

Nội bất xuất tại Việt Nam

Samsung, tập đoàn có tầm ảnh hưởng toàn cầu, đang rơi vào tình trạng “báo động đỏ”. Hai nhà máy tại Bắc Ninh và Thái Nguyên, với công suất sản xuất smartphone và máy tính bảng lên tới 10 triệu sản phẩm mỗi tháng, đang đứng trước nguy cơ giảm mạnh năng lực cạnh tranh. Không chỉ Samsung Electronics, mà cả các công ty vệ tinh như Samsung Display, Samsung SDI và Samsung Electro-Mechanics tại Việt Nam cũng có thể chịu ảnh hưởng dây chuyền. Tình thế buộc Samsung phải tổ chức các cuộc họp khẩn cấp để rà soát chuỗi cung ứng, phân tích khả năng đa dạng hóa sản xuất và làm việc chặt chẽ với chính quyền các nước sở tại.

Tình hình của LG cũng không khá hơn. Nhà máy tại Hải Phòng là trung tâm sản xuất chính các thiết bị gia dụng phục vụ thị trường Bắc Mỹ. Đứng trước mức thuế mới, LG buộc phải kích hoạt phương án sản xuất linh hoạt, trong đó việc chuyển một phần hoạt động sang các quốc gia khác đang được xem xét nghiêm túc. Việc dịch chuyển sản xuất không chỉ là bài toán chi phí, mà còn liên quan đến cơ sở hạ tầng, nguồn cung linh kiện và khả năng xuất khẩu ổn định trong bối cảnh chính sách toàn cầu đang có nhiều bất định.

Ngành công nghiệp nào chịu ảnh hưởng nặng nhất?

Hàn Quốc có hơn 50% sản lượng smartphone xuất khẩu sang Mỹ thông qua Việt Nam. Với thuế 46%, giá bán tăng hoặc lợi nhuận giảm là điều khó tránh khỏi. Khả năng tiêu thụ sụt giảm, nhất là trong giai đoạn thị trường Mỹ đang có dấu hiệu suy yếu sức mua.

Đối với ngành công nghiệp ô tô, tuy thoát khỏi mức thuế 46%, nhưng cũng không nằm ngoài vùng ảnh hưởng. Mỹ đã áp dụng mức thuế 25% đối với xe nhập khẩu và linh kiện, khiến các nhà sản xuất như Hyundai và Kia phải cân nhắc tăng sản lượng lắp ráp ngay tại Mỹ. Hyundai có kế hoạch mở rộng sản xuất tại Mỹ thêm 500.000 xe/năm, nhưng điều đó đồng nghĩa với việc giảm xuất khẩu từ Hàn và Việt Nam.

Lĩnh vực pin và vật liệu sản xuất pin – một trụ cột trong chiến lược công nghiệp xanh của Hàn Quốc – cũng không tránh khỏi tác động. Dù các công ty như LG Energy Solution, Samsung SDI hay SK On đã đầu tư lớn vào các nhà máy tại Mỹ, thì phần lớn nguyên liệu quan trọng như cathode, anode, màng phân tách và chất điện giải vẫn được nhập khẩu từ Hàn Quốc. Riêng giá trị xuất khẩu 4 vật liệu này sang Mỹ năm 2023 đã lên tới 2,7 nghìn tỷ won, tương đương gần 2 tỷ USD. Thuế quan mới sẽ khiến chi phí sản xuất đội lên đáng kể, gây sức ép lên giá thành và lợi nhuận, đồng thời ảnh hưởng đến tính cạnh tranh với các đối thủ tại Mỹ hoặc Trung Quốc.

Rút chân hoặc đi xa hơn

👉 Tác động của các chính sách thuế mới không dừng lại ở Hàn Quốc mà còn lan rộng tới cả Việt Nam – nơi được xem là “công xưởng ngoài biên giới” của các tập đoàn Hàn. Nếu xu hướng đánh thuế sản phẩm sản xuất từ Việt Nam tiếp tục kéo dài, không loại trừ khả năng các doanh nghiệp Hàn Quốc có thể sẽ thu hẹp quy mô đầu tư, dịch chuyển sang các nước khác như Ấn Độ, Indonesia hay Mexico. Điều này sẽ kéo theo hệ lụy lớn đối với kinh tế Việt Nam, khi mà các sản phẩm điện tử và linh kiện do Hàn Quốc sản xuất chiếm tỷ trọng lớn trong kim ngạch xuất khẩu. Hàng trăm nghìn việc làm có thể bị đe dọa, cùng với nguy cơ giảm sút dòng vốn FDI và doanh thu thuế từ khối doanh nghiệp nước ngoài.

Hơn thế, trong dài hạn, xu hướng bảo hộ thương mại hiện nay có thể làm đảo chiều toàn cầu hóa. Với Hàn Quốc, đây là thời điểm mang tính bước ngoặt để đánh giá lại toàn bộ chiến lược sản xuất toàn cầu. Việc phụ thuộc vào các cơ sở sản xuất nước ngoài – dù mang lại lợi ích ngắn hạn – đang bộc lộ những rủi ro lớn trong bối cảnh các siêu cường gia tăng các rào cản thương mại và siết chặt chuỗi cung ứng chiến lược. Các doanh nghiệp Hàn Quốc không chỉ cần điều chỉnh mô hình vận hành, mà còn phải tính toán kỹ lưỡng bài toán địa chính trị trong thời đại “toàn cầu hóa có điều kiện”.

Thuế quan, suy cho cùng, không chỉ là rào cản thương mại. Nó là dấu hiệu cho thấy trật tự kinh tế thế giới đang thay đổi. Và trong quá trình thay đổi đó, chỉ những quốc gia và doanh nghiệp biết thích ứng nhanh, nhìn xa và hành động kịp thời mới giữ được vị thế bền vững trên bản đồ kinh tế toàn cầu.