Nghịch lý Hàn Quốc: Con nghỉ, mẹ làm

Tại Hàn Quốc, một nghịch lý đang ngày càng rõ ràng: người trẻ thất nghiệp, còn mẹ già lại lao vào thị trường lao động. Thế hệ cha mẹ – đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi 50–60 – ngày càng hiện diện nhiều hơn tại các công việc tay chân, thu nhập thấp để gánh thay gánh nặng tài chính cho con cái, những người đang chật vật bước chân vào đời.

Theo dữ liệu điều tra dân số về hoạt động kinh tế tháng 2 do Cục Thống kê Hàn Quốc công bố ngày 1/4, tỷ lệ tham gia lực lượng lao động của phụ nữ từ 55–64 tuổi đạt 61,5%, lần đầu tiên vượt qua tỷ lệ 60,7% của nam giới độ tuổi 20–29. Nghĩa là, một người mẹ trung niên có nhiều khả năng đang đi làm hơn là người con trai đang trong độ tuổi “vàng” của sức lao động.

Đây là số liệ đáng báo động vì nếu so với 10 năm trước: vào tháng 2/2015, tỷ lệ lao động của nhóm phụ nữ 55–64 tuổi chỉ ở mức 52,1%, trong khi thanh niên nam cùng thời điểm đạt 64,1%. Tuy nhiên, trong khi tỷ lệ của người mẹ tiếp tục tăng đều qua từng năm, thì người con lại ngày càng rút lui khỏi thị trường lao động.

Thanh niên Hàn Quốc “không học, không làm, không tìm việc”

Tình trạng này phản ánh thực tế ngày càng phổ biến: người trẻ trì hoãn đi làm, hoặc từ bỏ luôn cả việc tìm việc. Tính đến tháng 2/2025, số lượng thanh niên từ 15–29 tuổi không đi học, không có việc làm và không chủ động tìm việc ("청년 백수") đã vượt mốc 1,2 triệu người, tăng hơn 70.000 người chỉ sau một năm.

Các chuyên gia nhận định, nguyên nhân không nằm hoàn toàn ở sự lười biếng mà còn đến từ cấu trúc thị trường lao động. Những công việc tốt ngày càng ít, trong khi một khi đã vào làm ở nơi có điều kiện tệ, khả năng chuyển sang công ty tốt hơn là rất thấp. Điều này khiến người trẻ chần chừ, tiếp tục học thêm, hoặc… ở nhà đợi cơ hội "xứng tầm". Và chi phí cho việc chờ đợi đó? Cha mẹ chi trả.

Theo dữ liệu từ trang tuyển dụng Incruit, tuổi trung bình của sinh viên mới tốt nghiệp có việc làm cũng đang tăng rõ rệt: từ 25,1 tuổi (năm 1998), đến 27,3 (2008), và lên tới 31 tuổi vào năm 2020. Tức là độ tuổi “bắt đầu đi làm” của một người trẻ Hàn Quốc đang bị đẩy lùi từng năm.

Mẹ làm việc tay chân, con chọn việc

Sự đảo ngược thế hệ còn thể hiện rõ ở chất lượng việc làm. Nhiều bà mẹ bước vào tuổi nghỉ hưu vẫn chấp nhận lao động tay chân, ca đêm, công việc tạm bợ – không vì bản thân, mà vì muốn đỡ gánh tài chính cho con. Dữ liệu năm 2024 cho thấy, 46,4% phụ nữ ở độ tuổi 50 là lao động phi chính thức, cao hơn cả nhóm 20 tuổi (43,1%) lẫn các nhóm 30s và 40s.

Trong khi đó, nhiều thanh niên lại ngại ngần với công việc tạm thời hoặc thu nhập thấp, lo ngại rằng một bước đi sai có thể khiến họ kẹt lại mãi ở vị trí không mong muốn. Nhưng nghịch lý nằm ở chỗ: việc họ không đi làm cũng chính là nguyên nhân khiến cha mẹ không thể nghỉ ngơi.

Các chuyên gia cảnh báo rằng, vòng luẩn quẩn này sẽ ảnh hưởng lâu dài đến tương lai tài chính của cả hai thế hệ. Giáo sư Kang Sung-jin (Khoa Kinh tế, Đại học Korea) nhận định: “Tình trạng người trẻ trì hoãn hoặc từ bỏ việc làm có thể dẫn tới hệ lụy nghiêm trọng – đó là cha mẹ không còn đủ thời gian, sức khỏe hoặc tài chính để chuẩn bị cho tuổi già.”

Khi đứa con trai 25 tuổi nằm nhà lướt mạng, còn mẹ 62 tuổi bốc vác trong kho hàng – thì đó không còn là một câu chuyện riêng lẻ, mà là bức tranh chung đang bao trùm nhiều gia đình tại Hàn Quốc hôm nay.