Mối lo ngại về an ninh đối với AI

Việc phát hành DeepSeek vào ngày 20 tháng 1 – một chatbot AI tiên tiến của Trung Quốc – đã làm rung chuyển thị trường toàn cầu, khiến các công ty công nghệ phải xem xét kỹ lưỡng cách một công ty khởi nghiệp ít tên tuổi của Trung Quốc lại có thể phát triển một mô hình trí tuệ nhân tạo cạnh tranh như vậy trong thời gian ngắn.

Tuy nhiên, sự ngạc nhiên ban đầu dường như đang chuyển thành thái độ thận trọng, hoài nghi và thậm chí là lo ngại rõ rệt về công nghệ AI mới của Trung Quốc, với giả định rằng nó có thể gây ra các mối đe dọa an ninh.

Trong khi chính phủ Mỹ đang tìm cách áp đặt các hạn chế đối với ứng dụng DeepSeek, các quốc gia khác như Úc, Ý và Đài Loan cũng đang thực hiện các biện pháp kiểm soát đối với chatbot AI này.

Tuần trước, Hàn Quốc cũng tham gia vào xu hướng này khi các cơ quan chính phủ và các tập đoàn lớn chặn quyền truy cập vào DeepSeek hoặc đưa ra cảnh báo cho nhân viên về việc sử dụng ứng dụng này tại nơi làm việc.

Sau khi chính phủ gửi thông báo vào thứ Ba yêu cầu các bộ và cơ quan nhà nước cảnh giác với DeepSeek, Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng Hàn Quốc được cho là đã chặn quyền truy cập vào ứng dụng Trung Quốc này, trong khi các tập đoàn lớn của Hàn Quốc cũng áp dụng các biện pháp tương tự.

Vấn đề chính nằm ở việc DeepSeek bị cáo buộc thu thập quá nhiều thông tin nhạy cảm, bao gồm cả dữ liệu về mô hình gõ bàn phím của người dùng, khác với các hệ thống AI thông thường vốn chỉ thu thập dữ liệu cơ bản.

Điều đáng lo ngại hơn là startup Trung Quốc này lưu trữ một lượng dữ liệu khổng lồ trên các máy chủ đặt tại Trung Quốc, nơi tất cả các công ty và tổ chức Trung Quốc đều phải hợp tác với các hoạt động tình báo của chính phủ. Trên lý thuyết, nếu chính phủ Trung Quốc muốn, họ có thể truy cập dữ liệu nhạy cảm của người dùng DeepSeek.

Giới chức Hàn Quốc đặc biệt lo ngại về tốc độ mở rộng nhanh chóng của DeepSeek tại nước này. Tính đến tuần thứ tư của tháng 1, số lượng người dùng DeepSeek ở Hàn Quốc được báo cáo đã vượt 1,2 triệu người.

Nếu không có một bộ quy định mới, tranh cãi về bảo mật liên quan đến các ứng dụng và giải pháp công nghệ Trung Quốc dự kiến sẽ tiếp tục gia tăng. Đây cũng không phải lần đầu tiên các công ty Trung Quốc vướng vào các vấn đề an ninh. Năm ngoái, cơ quan giám sát thương mại công bằng của Hàn Quốc đã đưa ra lệnh điều chỉnh đối với các nhà cung cấp thương mại điện tử Trung Quốc hoạt động tại đây, yêu cầu sửa đổi các điều khoản gây tranh cãi cho phép họ truy cập dữ liệu liên lạc và tài khoản mạng xã hội của người dùng.

Các sản phẩm công nghệ khác của Trung Quốc, chẳng hạn như ô tô điện được trang bị camera và tính năng theo dõi dữ liệu, cũng đang bị lo ngại về nguy cơ rò rỉ thông tin – một lĩnh vực đang phát triển nhanh chóng, trong khi các nhà hoạch định chính sách vẫn chậm chạp trong việc ban hành các chính sách bảo vệ dữ liệu kịp thời.

Tuy nhiên, có một vấn đề quan trọng khác cần xem xét. AI là một lĩnh vực phát triển nhanh, thường vượt qua các quy định tạm thời do chính phủ và các cơ quan địa phương ban hành.

Việc hạn chế truy cập chatbot tại nơi làm việc không thể ngăn cản cá nhân nhập các truy vấn liên quan đến dữ liệu cá nhân và doanh nghiệp khi ở nhà. Quan trọng hơn, hệ sinh thái AI – như sự đổi mới đột phá của DeepSeek đã cho thấy – xoay quanh các nền tảng mã nguồn mở, nơi người dùng và doanh nghiệp có thể hợp tác để phát triển các hệ thống tiên tiến hơn. Điều này có nghĩa là các nhà quản lý cần cân bằng giữa các hạn chế pháp lý và các chính sách khuyến khích để thúc đẩy một hệ sinh thái AI phát triển mạnh mẽ.

Không kém phần quan trọng là mối lo ngại về an ninh không chỉ giới hạn trong công nghệ AI của Trung Quốc. ChatGPT và các giải pháp AI tạo sinh khác do các tập đoàn công nghệ Mỹ như Google phát triển cũng đang thu thập lượng dữ liệu khổng lồ từ người dùng trên toàn cầu. Các công ty công nghệ Hàn Quốc cũng đang thu thập dữ liệu chi tiết của người dùng trong cuộc đua xây dựng hệ thống AI của riêng mình.

Nhu cầu tăng cường bảo mật liên quan đến AI sẽ ngày càng trở nên cấp bách hơn khi công nghệ AI tiếp tục phát triển mạnh mẽ, dù vẫn đang ở giai đoạn sơ khai. Tuy nhiên, Hàn Quốc hiện chưa có quy định cụ thể nào để bảo vệ dữ liệu cá nhân liên quan đến các mô hình AI. Ở mức tối thiểu, các nhà hoạch định chính sách cần sẵn sàng đối phó với những giải pháp đột phá tương tự DeepSeek và bắt đầu xây dựng một khuôn khổ quản trị AI toàn diện hơn.