94% thanh thiếu niên Hàn Quốc dính nghiện mới!

Từng là mối lo lớn trong xã hội, tình trạng thanh thiếu niên hút thuốc và uống rượu giờ đây đã có dấu hiệu giảm rõ rệt. Tuy nhiên, điều này không đồng nghĩa với việc giới trẻ đang “an toàn” hơn trước các dạng nghiện ngập. Trên thực tế, các con số mới nhất cho thấy một xu hướng đáng lo khác đang lan nhanh: sự phụ thuộc vào các nội dung video ngắn – còn gọi là “short-form”.

Theo báo cáo thực trạng sử dụng truyền thông và môi trường độc hại của thanh thiếu niên Hàn Quốc năm 2024, do Bộ Bình đẳng giới và Gia đình công bố ngày 1/4, có tới 94,2% thanh thiếu niên được khảo sát đang sử dụng short-form – tỷ lệ vượt cả các nền tảng phổ biến như tin nhắn di động hay YouTube. Đây là lần đầu tiên loại hình video ngắn này được đưa vào khảo sát, và kết quả đủ khiến nhiều người lớn giật mình.

Short-form hiện diện trong đời sống giới trẻ từ rất sớm. Ở lứa tuổi tiểu học, tỷ lệ tiếp xúc với nội dung này đã đạt gần 89%, vượt mặt cả truyền hình truyền thống lẫn các nền tảng phát sóng cá nhân. Ở cấp trung học, dù tin nhắn vẫn là hình thức phổ biến nhất, nhưng short-form nhanh chóng chiếm vị trí thứ hai.

Không đơn thuần là xu hướng giải trí, hiện tượng này phản ánh một sự thay đổi lớn trong cách thế hệ trẻ tương tác với thông tin. Theo nhà nghiên cứu Kim Ji-kyung thuộc Viện Chính sách Thanh thiếu niên Hàn Quốc, “thế hệ Alpha” (sinh sau năm 2010) không còn là thế hệ đọc chữ – mà là thế hệ hình ảnh, tốc độ và cảm xúc nhanh gọn. Với họ, việc lướt qua hàng chục video chỉ trong vài phút là điều hoàn toàn tự nhiên.

Chính phủ Hàn Quốc không khỏi lo lắng. Khi độ tuổi tiếp cận công nghệ ngày càng hạ thấp, đối tượng tham gia các chương trình cai nghiện thiết bị số – như các trại phục hồi "nghiện mạng" – giờ đây đã bao gồm cả học sinh lớp 1 tiểu học.

Điều mỉa mai là, trong lúc mối lo về rượu và thuốc lá dần lùi lại, một dạng “nghiện” mới lại nổi lên – tinh vi hơn, phổ biến hơn và khó kiểm soát hơn nhiều. Dù tỷ lệ uống rượu và hút thuốc trong học sinh trung học đã giảm lần lượt còn 12,1% và 2,4%, các chuyên gia cho rằng động cơ của những hành vi này lại trở nên nghiêm trọng hơn: nếu trước kia chỉ là “bắt chước người lớn”, thì nay là lựa chọn có chủ đích. Đây là điều không thể xem nhẹ.

Song song đó, một con số khác trong báo cáo cũng gây chú ý: tỷ lệ bạo lực học đường tăng đột biến, từ 16,3% lên 22,6%. Đáng nói, các hình thức bạo lực tinh thần và qua mạng xã hội đang chiếm ưu thế, với những lời lẽ xúc phạm, xem thường, bắt nạt online phổ biến hơn cả đánh đập thể chất.

Đặc biệt, trẻ ở độ tuổi tiểu học cũng bắt đầu nhận thức rõ hơn về hành vi bạo lực, khiến tỷ lệ tự nhận là nạn nhân tăng lên. Đây là tín hiệu hai mặt: một mặt cho thấy nhận thức xã hội đang tiến bộ, mặt khác cũng cho thấy môi trường sống của trẻ em ngày càng phức tạp hơn.

Tỷ lệ nạn nhân bị xâm hại tình dục ở tuổi học đường hiện đang ở mức 5,2%, với hơn 60% thủ phạm là người học cùng trường – cho thấy mối nguy tiềm ẩn ngay trong sinh hoạt hàng ngày.

Những con số lạnh lùng này đang được chính phủ Hàn Quốc xem là dữ liệu quan trọng để xây dựng Kế hoạch tổng thể lần thứ 5 về bảo vệ thanh thiếu niên, dự kiến triển khai trong năm nay.

"Thanh thiếu niên hiện nay đang lớn lên trong một môi trường chưa từng có tiền lệ – nơi thế giới online và offline hòa vào nhau với tốc độ chóng mặt. Chúng tôi cần hành động nhanh hơn, mạnh hơn để bảo vệ các em khỏi những ảnh hưởng độc hại của cả hai thế giới đó."

— Hwang Yoon-jung, Vụ trưởng Chính sách Gia đình Thanh thiếu niên, Bộ Bình đẳng giới và Gia đình, phát biểu.

Trong khi xã hội đã kịp siết chặt những gì nhìn thấy rõ như rượu và thuốc lá, thì chúng ta có đang quá chậm trước một loại "chất gây nghiện" mới – nằm ngay trong chiếc điện thoại nằm trong tay mọi đứa trẻ?